SAVAŞIN BEDELİ

Birinci Dünya Savaşı’nın maliyeti 125 milyar dolar. Körfez Çöl Fırtınası Savaşı 61 milyar dolar... Afganistan Savaşı 40 milyar dolar... Irak Savaşı’nın ise 200 milyar dolar civarında...

Bugün de süren Suriye Savaşı...

Kimyasalı dahil her türlü silaha ödenen paralar...

Mültecilerin sorunları...

Bütün bunlar savaşın parasal yanı...

Peki ya insani yanı... Savaşta ölen çocuklar... Anne ve babaların acısı... Dayılar, yeğenler, teyzeler... Yıkılan onca ev, yakılan tarla, kullanılmaz hale gelen köprüler, yollar...

İşlemez durumdaki fabrikalar...

Evin yerine bir ev daha yaparsınız, yolları onarırsınız...

Acıyı sevince dönüştürmek mümkün mü?

Ve bunun değeri kaç dolar?

Dünya edebiyatı Homeros’tan günümüze savaşı ve barışı sorgulamış, ama her dönemde de politikacılar sanki bu yazarları hiç okumamışlar gibi savaşın eteğine yapışmışlar.

Fransız düşünür, romancı, deneme ve oyun yazarı Albert Camus, ilkgençliğimizin en önemli bir yazarı idi.

“Yabancı” ve “Veba” ise tekrar tekrar okuduğumuz, sayfalarını eskittiğimiz iki kitabı...

Özellikle de “Yabancı”...

O yıllar nedense bir başka Fransız düşünür ve yazar Jean Paul Sartre ile karşı karşıya koyardık Camus’yü...

Sartre “Varoluşçu” idi, Camus ise “başkaldırı”nın, “intihar”ın ve “saçma”nın simgesi...

Bunlar, hangi yeniyetme gencin ilgisini çekmez?

Camus, mayıs 1935’ten şubat 1942’ye, düşünür kimliğiyle bir deftere notlar almış... Daha sonra yazacağı kitapların, geliştireceği düşüncelerin filizleri de bu defterlerin sayfaları arasında...

Bakın İkinci Dünya Savaşı’nın eşiğinde, kasım 1939’da, “Savaş neyle yapılır?” sorusunu beş madde halinde nasıl yanıtlıyor:

“1. Herkesin bildiği bir şeyle

2. savaşmayı istemeyenlerin umutsuzluğuyla

3. savaşa gitmek için hiçbir zorunlulukları olmayan ve yalnız kalmamak için savaşa giden insanların özsaygılarıyla

4. işsiz kaldıkları için askere yazılanların açlıklarıyla

5. şunlar gibi çok soylu duygularla:

a) acıda dayanışma

b) kendini ifade etmek istemeyen küçümseme

c) nefret eksikliği.”

Sonuç mu?

“Sonuç” diyor Camus, “Bütün bunlardan yararlanıldı ve bütün bunlar ölüme götürdü.”

Bütün bunlar bugün savaş çığırtkanlığı yapanlar için bir anlam ifade eder mi?

Sanmıyorum.

Bunlar bile Camus’nün yeniden ve dikkatle bir daha okunması gerektiğini göstermiyor mu?

Politikacılar hariç tabii, nasılsa onlar “Dolar” adına bildiklerini yapacaklar.

Sözüm barıştan yana olanlar için...

26 EYLÜL 2013, BİRGÜN