Cemal
Süreya’nın deyişi ile “Afrika Aslanı” İlhami
Bekir Tez’in ilk şiirleri 1924 yılında “Milli Mecmua”da çıkar. İlk kitabı
1927’de çıkan “Çocuk Şiirleri”, ikincisi Nâzım Hikmet ile ortaklaşa
hazırladıkları “Mavi Kitap’tır.
"24
Saat", "Birinci Forma", "Herhangi Bir Şiir
Kitabıdır"dan sonra 1933'te Cumhuriyet'in 10. yılı nedeniyle "Mustafa
Kemal"i yazar.
"Mustafa
Kemal" İstanbul Halkevi tarafından iki bin adet basılacak ve "Yeni
Türk" dergisinin okurlarına parasız dağıtılacaktır.
Bu sırada tarihçi
hocası Prof.Hamit Olgunsu, "Yeni Türk" dergisinde yazmasını öğütler.
İlhami Bekir, Cumhuriyet Halk Partisi'nin yalnız "devrim" okunu
işlemesi şartıyla "peki" der ve ertesi gün “Yurdumun toprağında” mısraıyla
başlayan bir şiir yazar:
“Yurdumun
toprağında yeni türküler yeşeriyor
Köylerimin bağında
çocuklarım
Yeni inanışların
kütükleri üzüm veriyor”
Sıra şiirin telif
hakkına gelmiştir, "Bu şiir için kaç para istiyorsun?" diye sorarlar.
İlhami
Bekir, "Elli lira" der.
"Fakat,
biz" derler, "Faruk Nafiz'e bir şiir için 15, Ahmet Haşim'e 25 lira
verdik. Sen onlardan büyük müsün?"
İlhami
Bekir, düşünmeden cevap verecektir:
"İyi
ama, onlar size hazır elbise satmışlar, ben ısmarlama kostüm diktim."
Sonunda
kırk lirada anlaşırlar.
Sonrasını
da şöyle anlatacaktır İlhami Bekir:
“On bir ay
içinde, Burhan Ümit’ten (Mareşal Fevzi Çakmak’ın damadı Burhan Toprak) sonra
bütün işi gücü 32 dişini göstererek gülmek olan felsefeci Mehmet Emin
Erişirgil’le birlikte Yeni Türk dergisini yönetmeye başladım. Dergide on bir ay
içinde on bir şiirim çıktı. Ve... günün birinde, yabancı gazetelerde ‘solcular
halkevlerine sızdılar’ yollu yazılar görülmesi üzerine, nazikâne kovuldum.”
Ben de
şiirden ilk telifimi Cemal Süreya’dan almıştım.
Süreya,
“Papirüs” dergisinin Ağustos 1966 tarihli 3. sayısında çıkan “Bezirgân” şiirim
için on lira vermişti.
O yıllarda
“Papirüs”ün satış fiyatı 250 kuruş...
İlk çocuk
kitabım “Denizler Sincabı”nın telifi ise bir hırsıza armağan edildi.
“Denizler
Sincabı” ABeCe yayınlarının ilk kitabıydı. Yayınevi sahibi Medeni Ferho, aynı
zamanda Kapalıçarşı’da bazı kuyumcuların muhasebe defterlerini tutuyordu. Bu
nedenle çarşıda tanıdıkları vardı.
“Bana”
dedim, “telif hakkı yerine çarşıdan bir deri ceket al.”
Ferho,
kitabın çıktığı gün deri ceketi getirdi, akşam eve götürdüm, çalışma odasının
kapı arkasına astım. Sabah kalktığımda ceket yerinde yoktu. Biri ceketle
birlikte kasetçalar ile giyilmemiş 2-3 çorabımı alıp gitmişti.
1981’de
askere gittim. O sırada YAZKO (Yazarlar ve Çevirmenler Kooperatifi) kurulmuş...
Üye olmak
için 30 bin lira vermek gerekiyor.
Muallim
Naci’nin çocukluğunu anlattığı “Ömer’in Çocukluğu” kitabını “Mavi Alacalı
Baston” adıyla eski yazıdan günümüz
Türkçesine çevirdim ve Milliyet Çocuk Yayınları arasında çıktı.
Kitabın
telif hakkı olan 30 bin lirayı YAZKO yöneticilerine verdim. Böylece YAZKO iki
kitabımı yayımladı: “Nereye Uçar Gökyüzü” ve “Siyah Bir Acıda”...
Fakat bir
süre sonra yayınevi iflas etti ve ben de teliflerimi alamadım.
Piya
Yayınları arasında çıkan “Mektup Var İlhami Bekir’den” ve “Kalbim Dinamit
Kuyusu” kitaplarının telifi bir hafta kadar Amsterdam gezisiydi.
Ahmet
Hamdi Tanpınar, Hasan-Âli Yücel’e 27 Mart 1958’de yazdığı mektupta beş bin lira
borcu olduğunu bildiriyor ve bundan kurtulmak için Yücel’den yardım istiyor.
Bunun
gerçekleşmesi halinde de temennisini şöyle dile getiriyor: “Edebiyat bir şeye
yaramış olacak.”
Gerçekten
de edebiyat işe yarıyor.
ARZU
Gül
ol; elimde solan,
Saç
ol; boynuma dolan!
Fer
ol; gözlerimde yan;
Camda
akseder gibi...
Sevsem,
bilmeden asla;
Çılgın
bir ihtirasla;
Ve
sonra, ilk temasla
Kaçsam
gölgeler gibi..
İLHAMİ BEKİR TEZ
(Olduğu
Gibi, 1927)
22 EKİM 2015, BirGün
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder